Sỏi thận là một căn bệnh thường gặp ở Việt Nam, chiếm khoảng 10 – 15% dân số cả nước và chiếm 45-50% trong bệnh về tiết niệu. Sỏi thận nếu được phát hiện sớm và lựa chọn đúng phương pháp điều trị thì người bệnh sẽ hết sỏi, các chức năng của thận không bị ảnh hưởng và không bị tái phát.
Sỏi thận là hiện tượng các chất khoáng có trong nước tiểu lắng đọng lại và lâu ngày sẽ tạo thành sỏi. Sỏi thận do nhiều nguyên nhân tạo nên nhưng chủ yếu là do kết hợp giữa các nguyên nhân: uống ít nước và không đều trong ngày, ăn quá nhiều chất canxi, di truyền...
Trong những năm gần đây, nhờ sự phát triển của ngành y, việc chữa bệnh sỏi thận đã có những tiến bộ vượt bậc, hầu hết các bệnh nhân không phải phẫu thuật nữa mà thay vào đó là sử dụng các phương pháp ngoại khoa, nội khoa cùng kết hợp với việc uống thuốc, ăn uống và luyện tập hợp lý.
Việc lựa chọn phương pháp chữa bệnh sỏi thận các bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố: vị trí của sỏi, kích thước của sỏi và mật độ của sỏi.
Chữa bệnh sỏi thận bằng phương pháp ngoại khoa
Đối với các loại sỏi có kích thước lớn hoặc đã có biến chứng thì người bệnh sẽ được điều trị bằng các phương pháp: tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi qua da, phẫu thuật để lấy sỏi ra ngoài cơ thể...
Tán sỏi ngoài cơ thể: Được áp dụng với các bệnh nhân có sỏi dưới 3cm. Là phương pháp sử dụng máy tán sỏi phát được ra tia laser hoặc sóng xung kích có thể phá bền mặt của sỏi, đập vụn sỏi thành các mảnh vỡ và sỏi sẽ được ra ngoài theo đường nước tiểu. Với phương pháp này bệnh nhận sẽ không bị đau đớn. Vị trí của sỏi phải nằm trong bể thận hoặc ở nhóm đài trên, nếu sỏi nằm trong nhóm đài dưới thì cổ đài phải rộng ra.
Tán sỏi ngược dòng: Là phương pháp sử dụng ống soi niệu quản đi từ niệu đạo, lên bàng quang và lên niệu quản để tiếp cận với sỏi. Phương pháp này dùng tia laser hoặc khí nén để phá vụn các viên sỏi sau đó dùng bơm rửa để lấy hết sỏi ra ngoài.
Tán sỏi bằng laser: Là phương pháp đang được thực hiện ở những nước phát triển trên thế giới, phương pháp này hiệu quả hơn so với việc tán sỏi bằng khí nén và siêu âm. Tán sỏi bằng laser có thể tán được mọi loại sỏi có kích thước nhỏ hơn 2cm.
Lấy sỏi thận qua da: Là phương pháp tạo ra đường hầm vào thận và đưa ống soi có đường kính 10-15mm vào tiếp cận với sỏi. Phá vỡ các viên sỏi bằng các tia laser hoặc khí nén rồi lấy sỏi ra ngoài. Các loại sỏi được áp dụng: sỏi có kích thước lớn, sỏi trong nhóm đài dưới, sỏi cứng, sỏi bể thận và sỏi san hô.
Phẫu thuật nội soi lấy sỏi: Phương pháp này được chỉ định cho những loại sỏi bể thận, sỏi trên niệu quản, sỏi lớn có mật độ chắn chắn và khó bị tán.
Phẫu thuật mổ mỡ: Là phương pháp cổ điển, hiện nay ít được sử dụng do có nhiều tai biến và thời gian người bệnh phục hồi lâu. Phương pháp này được áp dụng cho những sỏi có kích thước và chức năng của thận bị kém.
Phẫu thuật bằng robot: Được thực hiện ở những nước phát triển trên thế giới, áp dụng cho những sỏi thận rất lớn, thời gian nằm viện ngắn chỉ 2-3 ngày nhưng chi phí lại rất cao.
Phương pháp điều trị nội khoa
Với những sỏi thận còn nhỏ hoặc chưa có biến chứng lớn thì sử dụng các loại thuốc uống để điều trị sỏi thận sẽ thích hợp hơn bởi sự an toàn, tiện dụng và ít chi phí.
Dùng các loại thuốc đông y như: Kim tiền thảo, bông mã đề kết hợp với việc uống nhiều nước và vận động cơ thể.
Bệnh thân sử dụng thuốc để điều trị sỏi thận cần phải theo dõi bằng việc siêu âm, nếu trong 2-3 tháng thích thước của sỏi vẫn không giảm thì chuyển phương pháp chữa bệnh.
Với nhiều phương pháp chữa bệnh sỏi thận như hiện nay thì việc điều trị sỏi thận không còn khó khăn nữa. Nhưng hầu hết các phương pháp chỉ chữa hết sỏi chứ không giúp ngăn ngừa tái phát. Để điều trị sỏi tận gốc, tránh tái phát, người bệnh cần phải kết hợp các phương pháp điều trị cùng với việc kiểm soát các lượng khoáng trong nước tiểu của mình.
Bác sĩ Lê Sĩ Trung là chuyên gia điều trị các bệnh về tiết niệu: