1. Chẩn đoán hội chứng bàng quang tăng hoạt:
1.1. Lâm sàng:
Chẩn đoán OAB dựa vào khai thác triệu chứng điển hình mà không cần xét nghiệm phức tạp:
– Tiểu gấp (urgency): Cảm giác buồn tiểu đột ngột, khó kiểm soát.
– Tiểu nhiều lần (frequency): Đi tiểu ≥ 8 lần/24 giờ.
– Tiểu đêm (nocturia): Thức dậy từ 2 lần/đêm để đi tiểu.
– Tiểu són do không kìm chế: Có hoặc không có, thường là tiểu són do tiểu gấp.
– Đặc điểm: Không có nhiễm trùng tiết niệu, không có bệnh lý tiết niệu khác gây ra.
1.2. Cận lâm sàng (khi cần):
– Xét nghiệm nước tiểu: Để loại trừ nhiễm trùng đường tiểu, tiểu máu vi thể.
– Đo lượng nước tiểu tồn lưu sau khi đi tiểu: Loại trừ tình trạng bàng quang không tống hết nước tiểu.
– Siêu âm bàng quang, thận: Đánh giá cấu trúc và loại trừ nguyên nhân khác.
– Nhật ký tiểu tiện: Ghi lại số lần đi tiểu, lượng nước tiểu mỗi lần, thời điểm tiểu trong ngày.
– Đánh giá chức năng thần kinh: Nếu nghi ngờ OAB do nguyên nhân thần kinh (như tổn thương tủy sống, bệnh Parkinson).
1.3. Chẩn đoán phân biệt:
– Nhiễm trùng tiểu (UTI) cấp.
– Đái tháo đường không kiểm soát gây tiểu nhiều.
– Sỏi bàng quang hoặc u bàng quang.
– Viêm bàng quang kẽ, bàng quang thần kinh.
2. Điều trị hôi chứng bàng quang tăng hoạt:
2.1. Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống
– Hạn chế caffeine, rượu, thức uống có gas.
– Tránh đồ ăn cay, chua, nhiều muối.
– Uống đủ nước nhưng chia nhỏ trong ngày, giảm uống buổi tối.
– Ăn nhiều chất xơ để tránh táo bón.
– Đi vệ sinh đúng giờ, không nhịn tiểu lâu.
– Tập Kegel và các bài tập sàn chậu.
– Kiểm soát cân nặng và giảm căng thẳng.
2.2. Điều trị bằng thuốc:
– Khi thay đổi lối sống không đủ hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định:
– Thuốc kháng muscarinic (anticholinergic): Oxybutynin, Tolterodine, Solifenacin – làm giảm co bóp bàng quang quá mức.
– Thuốc chủ vận β3-adrenergic: Mirabegron – giúp bàng quang giãn ra, tăng dung tích chứa nước tiểu.
– Điều trị phối hợp: Thuốc giãn cơ trơn bàng quang + kiểm soát táo bón, điều trị bệnh lý nền.
– Theo dõi tác dụng phụ: Khô miệng, táo bón, chóng mặt.
2.3. Can thiệp nếu thuốc không hiệu quả:
– Tiêm botulinum toxin (Botox) vào bàng quang: Làm giảm co bóp cơ bàng quang.
– Kích thích thần kinh chậu (sacral nerve stimulation): Đối với OAB nặng, không đáp ứng thuốc.
– Phẫu thuật: Rất hiếm, chỉ dành cho trường hợp cực kỳ nặng không đáp ứng các phương pháp khác.
3. Kết hợp chăm sóc tại nhà
– Ghi nhật ký tiểu tiện: Theo dõi số lần, lượng nước tiểu, triệu chứng đi kèm.
– Tập bàng quang: Kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu, giảm số lần tiểu trong ngày.
– Tập thể dục nhẹ, duy trì cân nặng hợp lý.
– Tâm lý thoải mái, giảm lo âu, tránh căng thẳng kéo dài.
– Tuân thủ điều trị thuốc và tái khám định kỳ.