Tuổi 40 không chỉ đánh dấu những thành tựu trong sự nghiệp, gia đình, mà còn là thời điểm cơ thể người phụ nữ bắt đầu có những chuyển biến sinh học sâu sắc – đặc biệt là sự thay đổi của hệ thống nội tiết tố (hormone). Đây là quá trình tự nhiên nhưng lại ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng sống của người phụ nữ.
Vậy sau tuổi 40, hormone của phụ nữ thay đổi như thế nào?
1. Estrogen – “người bạn thân” của phụ nữ – bắt đầu rút lui
– Estrogen là hormone nữ chính, đóng vai trò quan trọng trong việc:
Điều hòa kinh nguyệt.
Duy trì làn da mịn màng, vóc dáng nữ tính.
Giữ độ ẩm cho âm đạo, tăng ham muốn.
Bảo vệ tim mạch, xương khớp.
– Tuy nhiên, sau tuổi 40, khi buồng trứng bắt đầu hoạt động chậm lại, lượng estrogen suy giảm thất thường:
Chu kỳ kinh nguyệt trở nên không đều, có thể ra nhiều hoặc ít bất thường.
Da bắt đầu mất độ đàn hồi, xuất hiện nếp nhăn, sạm nám.
Âm đạo khô, đau rát khi quan hệ, giảm ham muốn.
Xương khớp loãng dần, gây đau mỏi, dễ gãy.
Tăng nguy cơ tim mạch, mỡ máu, cao huyết áp.
2. Progesterone giảm nhanh hơn, làm mất cân bằng nội tiết
– Progesterone là hormone quan trọng trong việc giữ thai, điều hòa kinh nguyệt và làm dịu hệ thần kinh. Sau tuổi 40, lượng hormone này cũng giảm nhanh hơn estrogen, gây ra sự mất cân bằng nội tiết tố.
– Kết quả là:
Khó ngủ, mất ngủ kéo dài.
Tâm trạng dễ cáu gắt, lo âu, trầm cảm.
Tăng cân vùng bụng, đầy hơi, khó tiêu.
Cảm xúc thất thường, cảm giác không kiểm soát được bản thân.
3. Testosterone cũng âm thầm sụt giảm
– Ít ai biết rằng phụ nữ cũng sản xuất một lượng nhỏ testosterone, loại hormone giúp tăng năng lượng, sức mạnh cơ bắp và ham muốn tình dục.
– Khi bước qua tuổi 40, testosterone cũng giảm dần, gây nên:
Mệt mỏi, thiếu động lực.
Cơ bắp yếu, dễ mất sức.
Giảm hưng phấn, thờ ơ chuyện gối chăn.
4. Ảnh hưởng đến tâm lý và trí nhớ
Sự thay đổi đột ngột về hormone khiến hệ thần kinh trung ương cũng bị ảnh hưởng. Phụ nữ sau 40 dễ gặp các hiện tượng như:
Giảm trí nhớ ngắn hạn.
Giảm khả năng tập trung.
Nhạy cảm với tiếng ồn, ánh sáng.
Cảm giác cô đơn, tự ti về bản thân.
5. Làm gì để sống khỏe và cân bằng nội tiết sau tuổi 40?
– Dinh dưỡng khoa học
Tăng cường thực phẩm giàu phytoestrogen như mầm đậu nành, hạt lanh, hạt mè, đậu phụ.
Ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá béo (cá hồi, cá thu), ngũ cốc nguyên cám.
Hạn chế đường, đồ ăn nhanh, rượu bia, caffeine.
– Tập luyện đều đặn
Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, thiền, đi bộ, bơi lội rất tốt cho phụ nữ tuổi trung niên.
Tập luyện giúp tăng tiết endorphin, chống trầm cảm, cải thiện giấc ngủ và giữ gìn vóc dáng.
– Giấc ngủ chất lượng
Ngủ đúng giờ, đủ giấc (7–8 tiếng mỗi đêm).
Tránh dùng điện thoại, cà phê trước khi ngủ.
-Tham khảo bác sĩ khi cần
Có thể cân nhắc liệu pháp hormone thay thế (HRT) nếu triệu chứng nghiêm trọng, nhưng cần theo chỉ định chặt chẽ.
Dùng thêm thực phẩm chức năng bổ sung estrogen tự nhiên, vitamin D, canxi, collagen… theo tư vấn chuyên môn.